Κατανοώντας τις ρίζες της ζήλιας

Τι σας κάνει να ζηλεύετε; Η κτητικότητα. Η ζήλια από μόνη της δεν είναι ρίζα. Αγαπάτε μια γυναίκα, αγαπάτε έναν άντρα και θέλετε να κατέχετε το άτομο αυτό, απλώς από φόβο ότι ίσως αύριο πάει να ζήσει με κάποιον άλλον.

Ο φόβος του αύριο καταστρέφει για εσάς το σήμερα, και πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο.

Αν κάθε μέρα καταστρέφεται εξαιτίας του φόβου για το αύριο, αργά ή γρήγορα το άτομο αυτό θα αναζητήσει άλλο σύντροφο, διότι εσείς έχετε γίνει κουραστικοί. Και όταν ο άντρας αρχίσει να αναζητά άλλη γυναίκα ή η γυναίκα αρχίσει να μένει με άλλον άντρα, πιστεύετε ότι η ζήλια σας αποδείχτηκε σωστή. Στην πραγματικότητα αυτό που δημιούργησε την όλη κατάσταση ήταν ακριβώς η ζήλια σας.

Άρα το πρώτο πράγμα που πρέπει να θυμάστε είναι το εξής: μην ασχολείστε με το αύριο. Το σήμερα είναι αρκετό! Κάποιος σας αγαπάει. Ας είναι αυτή μια μέρα χαράς, μια μέρα γιορτής. Αγαπήστε σήμερα τόσο ολοκληρωτικά, που η ολότητα σας και η αγάπη σας να είναι αρκετά ώστε το άλλο άτομο να μη φύγει μακριά σας. Η ζήλια σας θα σπρώξει τον άλλον μακριά σας· μόνο η αγάπη σας μπορεί να κρατήσει το άλλο άτομο, άντρα ή γυναίκα, κοντά σας. Η ζήλια του άλλου θα απομακρύνει εσάς· η αγάπη του θα σας κρατήσει.

Μη σκέφτεστε το αύριο. Τη στιγμή που το σκέφτεστε, ζείτε το σήμερα με μισή καρδιά.

Απλώς ζήστε το σήμερα και ξεχάστε το αύριο· το αύριο θα πάρει τον δικό του δρόμο. Και να θυμάστε ένα πράγμα, ότι το αύριο γεννιέται από το σήμερα. Αν το σήμερα ήταν μια τόσο όμορφη εμπειρία, μια τέτοια ευλογία, ποιος ο λόγος να ανησυχείτε γι’αυτό;

Μια μέρα ο άντρας που αγαπήσατε, η γυναίκα που αγαπήσατε, ίσως βρει κάποιον άλλον. Είναι απλώς ανθρώπινο να νιώθουμε ευτυχία – αλλά η γυναίκα σας είναι ευτυχισμένη με κάποιον άλλον. Δεν έχει καμία διαφορά αν είναι ευτυχισμένη μαζί σας ή με κάποιον άλλο, είναι ευτυχισμένη. Και αν την αγαπάτε τόσο πολύ, πώς μπορείτε να της καταστρέψετε την ευτυχία;

Κάποιος που αγαπά πραγματικά θα είναι ευτυχισμένος ακόμα και αν ο σύντροφος νιώθει χαρά με κάποιον άλλο. Στην κατάσταση αυτή – όταν η γυναίκα είναι με κάποιον άλλο να εξακολουθείτε να είστε ευτυχισμένοι, και εξακολουθείτε να της είστε ευγνώμονες και να της λέτε “Έχεις απόλυτη ελευθερία· απλώς να είσαι απόλυτα ευτυχισμένη, και αυτό είναι η δική μου ευτυχία. Δεν έχει σημασία με ποιόν είσαι ευτυχισμένη, αυτό που έχει σημασία είναι η ευτυχία σου” –  έχω την αίσθηση ότι δεν θα μπορεί να μείνει μακριά σας για πολύ, θα επιστρέψει. Ποια μπορεί να αφήσει έναν τέτοιο άντρα;

Η ζήλια σας καταστρέφει τα πάντα, η κτητικότητα σας καταστρέφει τα πάντα. Πρέπει να καταλάβετε τι κερδίζετε από αυτήν. Καίγεστε σε μια πυρά, και όσο περισσότερο ζηλεύετε και θυμώνετε και κακιώνετε, τόσο περισσότερο απομακρύνετε το άλλο άτομο. Είναι απλά μαθηματικά ότι αυτό δεν πρόκειται να σας βοηθήσει· καταστρέφετε ακριβώς αυτό που θέλετε να προφυλάξετε. Είναι καθαρή ανοησία.

Προσπαθήστε να καταλάβετε ένα απλό γεγονός: τα ανθρώπινα πλάσματα είναι ανθρώπινα πλάσματα. Μια στο τόσο καθένας θα βαρεθεί να είναι διαρκώς με το ίδιο άτομο. Γίνετε πραγματιστές, μη ζείτε στα σύννεφα. Μια στο τόσο, καθένας μπουχτίζει· αυτό δεν σημαίνει ότι η αγάπη σας έχει σταματήσει, σημαίνει απλώς ότι χρειάζεται μια μικρή αλλαγή.

Είναι καλό για την υγεία σας, είναι καλό για την υγεία της συντρόφου σας. Χρειάζεστε και οι δύο μια μικρή ανάπαυλα ο ένας από τον άλλο. Γιατί να μην το κάνετε συνειδητά; “Νιώθουμε εγκλωβισμένοι, άρα τι λες να κάνουμε ένα διάλειμμα μιας εβδομάδας ο ένας από τον άλλον; Σ’ αγαπώ, μ’ αγαπάς· αυτό είναι τόσο βέβαιο, ώστε δεν αισθανόμαστε φόβο”.

Αυτό που έχω παρατηρήσει ο ίδιος είναι ύστερα από διάλειμμα ακόμα και μιας μέρας θα ερωτευτείτε ο ένας τον άλλον σε υψηλότερο και βαθύτερο επίπεδο, διότι τώρα θα καταλάβετε πόσο αγαπάτε ο ένας τον άλλο. Δεν βλέπετε ούτε καν τη θλίψη που έρχεται φυσικά από την κοινή ζωή. 

Μην κατέχετε ο ένας τον άλλο. Διατηρήστε ανέπαφη την ελευθερία, έτσι ώστε να μην παρεμβαίνετε ο ένας στον ιδιωτικό κόσμο του άλλου και να σέβεστε την αξιοπρέπεια του συντρόφου σας.

Μόλις το ζήσετε αυτό, να πηγαίνετε χωριστές διακοπές μια στο τόσο και να επιστρέφετε, δεν θα υπάρχει λόγος ανησυχίας. Όταν η γυναίκα σας επιστρέψει έχοντας ζήσει για επτά μέρες με έναν άλλο άντρα, κι εσείς επιστρέψετε στη γυναίκα σας έχοντας ζήσει για επτά μέρες με μια άλλη γυναίκα, θα εκπλαγείτε βλέποντας ότι έχετε μάθει και οι δύο κάποια καινούρια πράγματα. Μπορείτε να ζήσετε ξανά τον μήνα του μέλιτος. Είστε καινούριοι και φρέσκοι, και έχετε μάθει μερικά καινούρια κόλπα. Και είναι καλό να έχετε καινούριες εμπερίες, να εμπλουτίζεστε.

Τι να ΜΗΝ περιμένω από την ψυχοθεραπεία μου;
3ωρο Online βιωματικό εργαστήριο του PSYCHOLOGY.GR
Θεματικές Ενότητες: Τι είναι για μένα η ψυχοθεραπεία, τι περιμένω από αυτήν τη διαδικασία; | Τι περιμένω από τον ψυχοθεραπευτή μου; | Ποια είναι τα όριά της ψυχοθεραπείας; | Πώς αντιλαμβάνομαι αν με ωφελεί ή αν τη χρησιμοποιώ ως άλλοθι για να μένω στην ουσία στάσιμος;

Το μόνο που χρειάζεστε είναι η ανθρώπινη κατανόηση και ευφυϊα, και η ζήλια θα εξαφανιστεί.

Η ζήλια είναι μία από τις κυρίαρχες περιοχές ψυχολογικής άγνοιας σχετικά με τον εαυτό σας, τους άλλους, και κυριότερα τις σχέσεις. Οι άνθρωποι νομίζουν ότι ξέρουν τι είναι η αγάπη· δεν ξέρουν. Και η παρανόηση τους σχετικά με την αγάπη δημιουργεί ζήλια. Με την λέξη “αγάπη” οι άνθρωποι εννοούν ένα ορισμένο είδος μονοπωλίου, κάποιο είδος ιδιοκτησίας, δίχως να κατανοούν ένα απλό γεγονός της ζωής: ότι από τη στιγμή που κατέχεις ένα ζωντανό πλάσμα, έχεις σκοτώσει το πλάσμα αυτό.

Η ζωή δεν μπορεί να κατέχεται. Δεν μπορείς να την κρατάς στη χούφτα σου. Αν θέλεις να την έχεις, πρέπει να κρατάς τα χέρια σου ανοιχτά.

Όμως το πράγμα έχει πάρει λάθος μονοπάτι εδώ και αιώνες· είναι τόσο βαθιά ριζωμένο μέσα μας, ώστε δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε την αγάπη από τη ζήλια. Τα δύο αυτά έχουν γίνει σχεδόν μία ενέργεια.

Για παράδειγμα, νιώθετε ζήλια όταν ο εραστής σας πηγαίνει με μια άλλη γυναίκα. Είναι κάτι που σας αναστατώνει, αλλά θα ήθελα να σας πω ότι αν δεν νιώσετε ζήλια θα αντιμετώπισετε πολύ περισσότερα προβλήματα – θα πιστέψετε ότι δεν τον αγαπάτε, διότι αν τον αγαπούσατε θα έπρεπε να είχατε ζηλέψει. Η ζήλια και η αγάπη έχουν εσφαλμένα ταυτιστεί τόσο πολύ.

Στην πραγματικότητα, είναι διαμετρικά αντίθετες. Ένα μυαλό που μπορεί να ζηλέψει δεν μπορεί να αγαπάει και το αντίστροφο: ένα μυαλό που αγαπάει δεν μπορεί να ζηλέψει.

Τι είναι αυτό που ενοχλεί; Πρέπει να το δείτε σαν να μην είναι δικό σας πρόβλημα, έτσι ώστε να μπορείτε να σταθείτε παράμερα και να δείτε τη δομή του στο σύνολο της.

Το αίσθημα της ζήλιας είναι υποπροϊόν του γάμου.

Στον κόσμο των ζώων, των πουλιών, δεν υπάρχει ζήλια. Μια στο τόσο γίνεται μια πάλη για ένα ερωτικό αντικείμενο, αλλά μια πάλη είναι πολύ καλύτερη από το να ζηλέυεις, πολύ πιο φυσική από το να εγκλωβίζεσαι στη ζήλια και να καις την καρδιά σου με τα ίδια σου τα χέρια.

Ο γάμος είναι ένας επινοημένος θεσμός, δεν είναι κάτι το φυσικό· συνεπώς η φύση δεν σας έχει εφοδιάσει με ένα μυαλό που μπορεί να προσαρμοστεί στο γάμο.

Ωστόσο η κοινωνία θεώρησε απαραίτητο να υπάρχει κάποιου είδους νομική σύμβαση ανάμεσα σε εραστές, διότι η αγάπη από μόνη της είναι το υλικό των ονείρων. Δεν μπορείτε να βασιστείτε επάνω της· την έχετε τη μια στιγμή και την επόμενη έχει χαθεί.

Θέλετε να είστε εξασφαλισμένοι για την επόμενη στιγμή, για όλο σας το μέλλον. Αυτή τη στιγμή είστε νέοι, σύντομα θα γεράσετε και θα θέλατε η γυναίκα σας ή ο σύζυγος σας να είναι κοντά σας στα γηράτεια σας, στην αρρώστια σας. Προκειμένου να γίνει αυτό, όμως, πρέπει να γίνουν κάποιοι συμβιβασμοί, και όπου υπάρχει συμβιβασμός, πάντα υπάρχουν προβλήματα.

Το άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το βιβλίο Συναισθηματική Ευδαιμονία του Osho (εκδόσεις Διόπτρα).