Η Πιο Δύσκολη Στιγμή της Κρίσης Πανικού

Κρίσεις πανικού.. Συχνά αποτελούν αντικείμενο άρθρων από μένα και από πολλούς συναδέλφους. Συχνά αποτελούν τον απόλυτο φόβο πολλών ανθρώπων.
Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια οι κρίσεις πανικού γίνονται αντικείμενο πολυπαραγοντικής μελέτης, καθώς εξετάζονται όχι μόνο τα κλινικά συμπτώματα, αλλά οι σκέψεις που προηγούνται, τα συναισθήματα που προκαλούν.

Απώτερος σκοπός όλων αυτών είναι να ενταχθούν αυτές οι διαστάσεις στη θεραπεία των κρίσεων πανικού και να προβλεφθούν κατά τη διάρκειά της. 

Μοντέλα ανάλυσης κρίσεων πανικού

Έχουν αναπτυχθεί όλα αυτά τα χρόνια διάφορα μοντέλα ανάλυσης των κρίσεων πανικού, με ένα από τα πιο διαδεδομένα να είναι αυτό των Clark & Beck (1988), στο οποίο οι διαταραχές του άγχους ορίζονται αρχικά ως διαταραχές της σκέψης, στις οποίες υπάρχει μη ρεαλισμός, υπερεκτίμηση της πιθανότητας παρουσίασης μιας αρνητικής κατάστασης και υποεκτίμησης των τρόπων αντιμετώπισης της.

Χαρακτηριστικά διαταραχής πανικού

Η διαταραχή πανικού (με ή χωρίς αγοραφοβία) χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες προσβολές πανικού, που είναι συνήθως απροσδόκητες και διαρκούν για λεπτά. Το άτομο είναι συχνά ανήσυχο μετά την κρίση, καθώς επικρατεί ο φόβος της επανάληψής της.

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης και της αγοραφοβίας είναι ιδιαίτερα συχνά, ενώ το άγχος του αποχωρισμού, η ξαφνική αποκοπή της κοινωνικής υποστήριξης ή η λήξη μιας προσωπικής σχέσης μπορεί να συνιστούν προδιαθεσικούς παράγοντες (Reid & Wise, 1989).

Δείτε στο εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο Ψυχολογίας της Πύλης μας το βιβλίο Ο τελευταίος πανικός.
Αν ακολουθήσετε τις τεχνικές αντιμετώπισης του βιβλίου, τότε όχι μόνο θα τα καταφέρετε, αλλά θα αρχίσετε να νιώθετε πιο δυνατοί και πιο σίγουροι για τον εαυτό σας.

Ποια είναι όμως τα συμπτώματα κατά την προσβολή πανικού;

Η προσβολή πανικού είναι η περίοδος έντονου φόβου ή δυσφορίας, κατά την διάρκεια της οποίας τέσσερα ή περισσότερα συμπτώματα εμφανίστηκαν απότομα ή έφτασαν στο αποκορύφωμά τους εντός 10 λεπτών.

• Αίσθημα παλμών
• Εφίδρωση
• Τρόμος
• Πλάκωμα στο στήθος
• Αίσθημα πνιγμού
• Πόνος ή στενοχώρια στο στήθος
• Ναυτία ή επιγάστρια δυσφορία
• Αίσθημα ζάλης, αστάθεια
• Αίσθημα μη πραγματικότητας
• Φόβος για απώλεια ελέγχου
• Φόβος για επερχόμενο θάνατο 
• Παραισθήσεις
• Ρίγη ή εξάψεις (Καλπάκογλου, 2013)

Όπως γίνεται λοιπόν εμφανές, τα συμπτώματα κατά την διάρκεια της προσβολής πανικού είναι τόσο έντονα, που κινητοποιούν τους βαθύτερους φόβους του ατόμου.

Ποιοι είναι όμως οι επικρατέστεροι φόβοι στην πιο δύσκολη στιγμή μιας κρίσης πανικού;

Η αλήθεια είναι ότι την δεδομένη χρονική στιγμή, κάποιος καλείται να αντιμετωπίσει τους χειρότερους του φόβους..

• Τον φόβο ότι θα πεθάνει,
• τον φόβο ότι θα τρελαθεί, 
• τον φόβο ότι θα χάσει τον έλεγχο του εαυτού , 
• τον φόβο ότι δεν θα έχει την δύναμη να τα καταφέρει, 
• τον φόβο ότι δεν μπορεί να ελέγξει τα πάντα,
• τον φόβο ότι θα πληγεί η δημόσια εικόνα του, 
• τον φόβο ότι θα τον ρωτήσουν οι άλλοι τι έπαθε και θα χρειαστεί να εξηγήσει 
• τον φόβο ότι θα απογοητεύσει τα παιδιά του, τον σύντροφό του

Οι φόβοι μας όμως είναι οι χειρότεροι συνοδοιπόροι μας...
Γιατί τους κρύβουμε εδώ και χρόνια, γιατί ενώ τους γνωρίζουμε, είναι τόσο δυνατοί που μας κάνουν να ζοριζόμαστε και ίσως να ντρεπόμαστε, γιατί μας κάνουν να εγκλωβιζόμαστε στο συναίσθημα και να ξεχνάμε τη λογική, γιατί μας κάνουν να μην αποδεχόμαστε αυτή την πλευρά του εαυτού μας και να προσπαθούμε να την αποφύγουμε....

Και αυτό έχει σαν συνέπεια...

• να χτίζουμε συμπεριφορές αποφυγής
• να δημιουργούμε ασφάλειες με τις οποίες νιώθουμε καλύτερα όταν τις έχουμε μαζί μας (π.χ. το νερό μας, το σταυρουδάκι μας, το φαρμακείο μας, το αγχολυτικό μας, το κινητό μας)

Και η αποφυγή μπορεί να γίνει μία βολική λύση...

Η αλήθεια όμως είναι ότι θα υπάρξει κάποια στιγμή που θα γίνουμε δυσλειτουργικοί, που θα αρχίσουμε να αποφεύγουμε ολοένα και πιο πολλά πράγματα, που θα γινόμαστε πιο εσωστρεφείς και που δεν θα θέλουμε να ακούσουμε την κριτική, ίσως γιατί θα νιώθουμε ότι οι άλλοι δεν μας καταλαβαίνουν.

Θα πρέπει όμως να πιστέψεις… Να πιστέψεις ότι θα τα καταφέρεις! 

Ζήτα βοήθεια για να αντιμετωπίσεις αυτόν τον δαίμονα που φοβάσαι.
Αγκάλιασέ τον και αποδέξου τον, γιατί είναι ένα κομμάτι του εαυτού σου, γιατί θα σε μάθει να βγάλεις την δύναμη που κρύβεις όλα αυτά τα χρόνια μέσα σου, γιατί θα σου θυμίσει πόσες όμορφες στιγμές αποφεύγεις και δεν ζεις, γιατί θα είναι η αφορμή για να μάθεις καλύτερα τον εαυτό σου.

Και να θυμάσαι, ότι αν φοβάσαι τον δαίμονα, είναι σαν να φοβάσαι τον ίδιο σου τον εαυτό... Που σημαίνει ότι θα φοβάσαι να τον αντιμετωπίσεις, γιατί θα νιώθεις αδυναμία και ανικανότητα.. Δεν είσαι όμως αδύναμος!

Και μην φοβάσαι να ζητήσεις βοήθεια. Οι συμμαχίες και η λειτουργία σαν ομάδα είναι ό,τι καλύτερο. Τα μπαστουνάκια να αποφεύγεις.

 

Βιβλιογραφία

Καλπάκογλου, Θ. (2013). Άγχος και Πανικός
Clark, D. M. & Beck, A.T. (1988). Cognitive Approaches, In C.G. Last & M. Hersen (eds) Handbook of Anxiety Disorders , Pergamon Press, Oxford
Reid, W.H. Wise, M.G. (1989). DSM-III-R Training Guide, Bruner/Mazel, New York