Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή

Πώς ξέρω αν μια σκέψη είναι σωστή ή βλακεία; Να την κρατήσω ή να την απορρίψω; Τελικά απάντηση δεν έχω. Μετέωρη νιώθω.

Όσοι έχουν γενικευμένη αγχώδη διαταραχή (ΓΑΔ) βομβαρδίζονται συνεχώς από ένα σύνολο αρνητικών σκέψεων και εικόνων που επιτείνουν και σταδιακά κορυφώνουν το άγχος τους.

 

Είναι γεγονός ότι το άγχος τους διαφέρει πολύ από το άγχος ενός μέσου ανθρώπου.

Πιο συγκεκριμένα, το άγχος που βιώνουν είναι τόσο γενικευμένο και διαρκές ώστε οδηγεί σε σωματικά συμπτώματα όπως αίσθημα σωματικής ανησυχίας, ρηχή ανάσα, ταχυκαρδίες, πόνους στους μύες, ιδρώτα και δυσκολίες στον ύπνο με κύρια την αϋπνία.

Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή και καταστροφικές σκέψεις

Ίδιον χαρακτηριστικό της ΓΑΔ είναι η αλυσιδωτή αλληλουχία καταστροφικών και μη ρεαλιστικών σκέψεων που κατακλύζουν και ακινητοποιούν το άτομο όπως οι παρακάτω:

• Θα σκεφτούν χειρότερα για μένα.
• Mόνο εγώ αντιμετωπίζω τέτοιες δυσκολίες.
• Κι αν δεν τα καταφέρω;
• Δε θα έπρεπε να ανησυχώ για τίποτα.
• Κι αν να με απολύσουν;
• Είχε δίκιο που έλεγε οτι δεν θα καταφέρω τίποτα στη ζωή μου

Οι σκέψεις αυτές συχνά χαρακτηρίζονται από μη ανοχή στην αβεβαιότητα προβλέποντας συνεχώς το χειρότερο, ως μια στρατηγική διαχείρισης του άγχους.

Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία στην Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή

Καθώς λοιπόν στη ΓΑΔ μιλάμε σε μεγάλο βαθμό για σκέψεις, θεραπεία εκλογής αποτελεί η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία που εστιάζει στην αναδόμηση των δυσλειτουργικών σκέψεων.

Φυσικά, οι θεραπευτικοί στόχοι στη ΓΑΔ δεν περιορίζονται στην αλλαγή του τρόπου σκέψης. Η στοχοθεσία αφορά και άλλους τομείς που επικεντρώνεται και επηρεάζει η ΓΑΔ, για παράδειγμα στη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων, στην μείωση των σωματικών συμπτωμάτων και στην αντιμετώπιση των φόβων.

Όσο αφορά όμως τον τρόπο σκέψης, ένας από τους βασικότερους στόχους είναι το άτομο να αναγνωρίσει τις αρνητικές σκέψεις, να τις αξιολογήσει και στη συνέχεια, να τις αναδομήσει σε πιο ρεαλιστικές διατυπώσεις με μικρό ή και ανύπαρκτο αρνητικό περιεχόμενο.

Στη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή αυτό μερικές φορές δεν είναι αρκετό.

Η αναδόμηση για παράδειγμα του «Δε μπορώ να καταφέρω τίποτα» σε «Κάποια πράγματα τα καταφέρνω καλά και κάποια όχι και τόσο» αν και απαραίτητη, δεν ανακόπτει τη χιονοστιβάδα σκέψεων της ΓΑΔ.

Συνήθη ερωτήματα όπως το ακόλουθο «Πώς ξέρω αν μια σκέψη είναι σωστή ή βλακεία; Να την κρατήσω ή να την απορρίψω;» ή «Τελικά απάντηση δεν έχω.

Μετέωρη νιώθω.» υποδεικνύουν την ανάγκη αλλαγής και σε μεταγνωσιακό επίπεδο, με άλλα λόγια, τον αναστοχασμό γύρω από τις ανήσυχες / αρνητικές σκέψεις, την αναγκαιότητα αυτών καθώς και το νόημα της διαδικασίας για το ίδιο το άτομο.

Ερωτήματα που βοηθούν στη διαδικασία αναθέωρησης

Τα ερωτήματα που τίθενται, όπως τα ακόλουθα, βοηθούν το άτομο να αξιολογήσει συνολικά και επιμέρους τη δυσκολία του και να την αλλάξει.

• Είναι ρεαλιστικός τρόπος να βγάζεις συμπεράσματα ή να αξιολογείς το τι πρόκειται να συμβεί; Γιατί ναι ή γιατί όχι;
• Έχουν υπάρξει στιγμές στο παρελθόν που η ανησυχία σου ήταν λανθασμένη; Τι συνέβη τελικά;
• Τι κερδίζεις και τι χάνεις αν ανησυχείς γι' αυτό;
• Μέχρι στιγμής, με βάση την εμπειρία σου, θα έλεγες ότι η ανησυχία σε έχει βοηθήσει ή έχει προκαλέσει περισσότερη ζημιά;
• Το να ανησυχείς σου δίνει κάποιο έλεγχο στην κατάσταση;

Διαβάστε ακόμη στην ενότητα "Αγχος", το σχετικό άρθρο: Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή. O ρόλος της ανησυχίας 

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό οτι η θεραπευτική διαδικασία είναι σύνθετη και πολυεπίπεδη. Μερικές φορές μάλιστα, μπορεί να αποτελέσει πρόκληση τόσο για το θεραπευόμενο όσο και για τον ίδιο το θεραπευτή. Είναι όμως απαραίτητη προϋπόθεση, όταν οι δυσκολίες και τα άγχη κάνουν την καθημερινότητα δυσλειτουργική.

Η ΓΑΔ ανήκει στις διαταραχές που μπορεί να ακολουθήσουν χρόνια πορεία αν δεν αντιμετωπιστούν. Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία διαθέτει τα εργαλεία ώστε να σε βοηθήσει να απαλλαγείς απο αυτήν.

Τι αποφασίζεις; Θα μείνεις «μετέωρος/η;