Στο σημερινό άρθρο, θα αναλυθούν οι θεωρίες των συναισθημάτων, με μια σύγχρονη και κριτική ματιά.

Αν και όλες οι ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις έχουν δώσει κάποιον ορισμό σχετικά με το τι είναι η ανθρώπινη προσωπικότητα και πώς αντιλαμβανόμαστε την έννοια του εαυτού (η κάθε μια από τη δική της οπτική), μέχρι τώρα δεν υπάρχει ένας και μοναδικός ορισμός σχετικά με αυτό το ερώτημα. Σε γενικές γραμμές οι διάφορες σχετικές θεωρίες, αντιλαμβάνονται την προσωπικότητα ως μια δομή, η οποία αποτελείται από κίνητρα, βαθύτερες πεποιθήσεις, σκέψεις, συναισθήματα, εσωτερικευμένα πρότυπα σχέσεων και συμπεριφορών από την οικογένεια και άλλα πρόσωπα, κλπ.

Επί σειρά ετών η κλινική ψυχολόγος Mona Delahooke συμβουλεύει γονείς που δυσκολεύονται να διαχειριστούν τη συμπεριφορά των παιδιών τους.

Μια ανατρεπτική προσέγγιση στην επίλυση χρόνιων ψυχοσωματικών προβλημάτων, που σε πολλές περιπτώσεις η παραδοσιακή θεραπεία, τα φάρμακα ή άλλες παρεμβάσεις δεν έχουν την ικανότητα να αγγίξουν.

Η μουσική έχει απασχολήσει διαχρονικά την επιστήμη για τις θεραπευτικές της ιδιότητες, αλλά και γενικότερα για την επιρροή της στον άνθρωπο. Πολλοί αρχαίοι φιλόσοφοι, όπως ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, θεωρούσαν ότι η μελωδία μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της ψυχικής υγείας, αλλά και στη διαμόρφωση της προσωπικότητας ενός ατόμου.

«Το γήρασμα του σώματος και της μορφής μου είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι» (Καβάφης, 2021).

Όταν ο άνθρωπος κοιμάται, ο εγκέφαλός του παράγει κάποιες εικόνες και ήχους που μοιάζουν αληθινοί. Θα έχετε ίσως βρεθεί και εσείς στη θέση που βλέπατε ένα όνειρο και σας πήρε λίγο χρόνο προτού το ξεχωρίσετε από την πραγματικότητα.

Ακόμη και σήμερα τα συναισθήματα αντιμετωπίζονται συχνά ως εμπόδια στην εξέλιξη και στην πειθάρχηση του ανθρώπου, λες και είναι κάτι από το οποίο χρειάζεται να απαλλαγούμε ή κάτι το οποίο πρέπει να καταπιέσουμε. Ωστόσο θα ήθελα να στρέψουμε την προσοχή μας και σε μια άλλη παράμετρο που νομιμοποιεί και συνδιαμορφώνει τη στάση μας απέναντι στα συναισθήματα και στις έννοιες που είναι έντονα φορτισμένα με αυτά.

Είναι πολλές οι περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν βιώσει τη μείωση του στρες, του πόνου και του άγχους και πολλές φορές ακόμη κι ένα ιδιαίτερα ευφορικό αίσθημα μετά την άσκηση. Τι κρύβεται όμως, πίσω από το λεγόμενο "runner's high";

Την τελευταία δεκαετία οι ψυχολογικοί όροι και οι ψυχολογικές θεωρίες έχουν γίνει πολύ δημοφιλείς και χρησιμοποιούνται καθημερινά από το ευρύ κοινό. Οι πολιτικοί ειδήμονες, για παράδειγμα, συχνά κάνουν λόγο για την «προκατάληψη επιβεβαίωσης» (confirmation bias), δηλαδή για την τάση των ανθρώπων να επικεντρώνονται επιλεκτικά στα στοιχεία εκείνα που επιβεβαιώνουν τις προϋπάρχουσες αντιλήψεις τους.

Σύμφωνα με την έρευνα των Cipriani et all, (2018) η κατάθλιψη έχει αυξηθεί σημαντικά από το 1990, λόγω της αύξησης του πληθυσμού και της γήρανσης.

Σε έναν κόσμο που κινείται με γρήγορους ρυθμούς, οι περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν να γίνουν πιο παραγωγικοί, βγάζοντας ολοένα και περισσότερη εργασία εις πέρας.

Εδώ και αιώνες, να μην πούμε χιλιετίες, ο εγκέφαλος, αποτελεί ένα ανεξάντλητο πεδίο έρευνας, καθώς η φύση και η ύπαρξή του, αποτελούν μυστήριο για τον άνθρωπο και την επιστήμη.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένα όργανο με τεράστιες δυνατότητες. Χάρη σε αυτόν πραγματοποιείται όλη η πνευματική μας δραστηριότητα. Μας δίνει τη δυνατότητα να επεξεργαζόμαστε ερεθίσματα, ώστε, για παράδειγμα, να διαβάζουμε το παρόν κείμενο, να κατανοούμε και να εφαρμόζουμε τα μαθηματικά, να κατασκευάζουμε κτλ.   

Κάποιες από τις έννοιες που ακούμε όλο και πιο συχνά στον ευρύτερο χώρο της ψυχικής – και όχι μόνο – υγείας αφορούν στην Νευροποικιλότητα ή νευροποικιλομορφία ή νευροδιαφορετικότητα (Neurodiversity), καθώς και στα Νευροδιαφορετικά ή Νευροαποκλίνοντα άτομα (Neurodivergent people).

Ο κεντρικός πυλώνας της Ιατρικής του 21ου αιώνα συνίσταται στην αναζήτηση της παθογένειας κάθε διαταραχής, δηλαδή της βιολογικής αιτίας της. Ενώ στο επίπεδο των καθαρά σωματικών νόσων αυτό επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό (π.χ. AIDS, στομαχικά έλκη κλπ), δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο με τις ψυχικές διαταραχές.