Γιατί είναι τόσο δύσκολο το παιδί μου;

Όταν σκεφτόμαστε τη συμπεριφορά του παιδιού ή του εφήβου μας, βλέπουμε συχνά το επιφανειακό μέρος που μπορεί να μην καταλαβαίνουμε πάντα πλήρως.

Δηλαδή, μπορεί να δούμε ανυπακοή ή έλλειψη σεβασμού, αλλά ποια είναι η υποκείμενη ανάγκη πίσω από τη συμπεριφορά; Μπορεί να αντιδράσουμε με θυμό, φωνάζοντας, μοιράζοντας συνέπειες ή αφαιρώντας προνόμια.

Είναι εύκολο να χαθούμε στα συναισθήματά μας και στην επιφανειακή συμπεριφορά, παρά να καταλάβουμε το μη λεκτικό μήνυμα που προσπαθεί να μας μεταδώσει το παιδί ή ο έφηβός μας.

Κύρια Σημεία που θα μας απασχολήσουν στο άρθρο:

• Επαναπροσδιορίστε τη συμπεριφορά του παιδιού σας ως επικοινωνία.
• Αναγνωρίστε το πρόβλημα πίσω από τη συμπεριφορά.
• Είναι σημαντικό να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν ανοχή στο άγχος και την απογοήτευση.

Ως γονείς, πολλοί από εμάς κρίνουμε τον εαυτό μας με βάση τις επιλογές των παιδιών μας και τις βλέπουμε ως μέρος των αδυναμιών μας ή που υστερούμε. Καθόμαστε με την «ενοχή της μαμάς» ή την ενοχή γενικά, αντί να εστιάζουμε σε αυτό που μπορεί να χρειάζεται το παιδί μας.

Εστιάζουμε στην προσπάθεια να διαχειριστούμε ή να ελέγξουμε τη συμπεριφορά με συνέπειες ή να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε τα προσχήματα για τους θεατές, είτε πρόκειται για φίλους είτε για την οικογένεια.

Ως γονέας, προσπαθήστε να πάρετε μια βαθιά ανάσα και να επαναπροσδιορίσετε τη συμπεριφορά του παιδιού σας και αναρωτηθείτε: ''Τι προσπαθεί να μου πει το παιδί μου;'' ''Τι χρειάζεται;''

Κατανόηση των λόγων πίσω από τη συμπεριφορά του παιδιού σας

Όταν το παιδί ή ο έφηβός μας επιδίδεται σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, αυτή είναι η στιγμή για εμάς να μετατοπίσουμε την εστίασή μας από το «Γιατί το παιδί μου είναι δύσκολο» στο «Το παιδί μου περνάει δύσκολες στιγμές. Τι συμβαίνει και πώς μπορώ να το υποστηρίξω;»

Αυτή είναι μια τεράστια διαφορά στην οπτική που το βλέπουμε. Για παράδειγμα, εάν το παιδί σας πηδάει επανειλημμένα από τον καναπέ, σκεφτείτε τι είδους ανάγκη προσπαθεί να εκπληρώσει το παιδί σας.

Η γενιά των γονέων μας μπορεί να πει γρήγορα ότι πρέπει να τιμωρήσουμε το παιδί μας και να θέσουμε τη συμπεριφορά του «υπό έλεγχο». Η αντίληψή τους, τους λέει ότι μπορεί να είναι μια σκόπιμη ανυπακοή, αντί να προσπαθούν να καταλάβουν ότι το παιδί μας που πηδάει στον καναπέ μπορεί να προσπαθεί να δημιουργήσει αισθητηριακή ρύθμιση.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι ο έφηβός μας, ο οποίος χάνει επανειλημμένα εργασίες. Αντί να ερμηνεύσετε αυτή τη συμπεριφορά ως «τεμπελιά», αναρωτηθείτε: «Τι θα μπορούσε να συμβάλει στη δυσκολία του παιδιού μου να ολοκληρώσει τα τεστ στο σχολείο και τις εργασίες για το σπίτι;»

Ίσως το παιδί σας παλεύει με μαθησιακές δυσκολίες, άγχος, κακή εστίαση ή χρειάζεται μια επανάληψη ενός μαθήματος, αλλά ντρέπεται να ζητήσει βοήθεια.

Άλλοι λόγοι για τους οποίους το παιδί σας μπορεί να δυσκολεύεται μπορεί να είναι: κακή ακουστική επεξεργασία, άγχος αποχωρισμού, δυσκολίες με φιλίες, κοινωνικό άγχος ή δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου ή στην ιεράρχηση προτεραιοτήτων (αδύναμες εκτελεστικές λειτουργικές δεξιότητες).

Προσδιορισμός του προβλήματος

Αυτές οι στιγμές με τα παιδιά ή τους εφήβους μας μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως στιγμές για την οικοδόμηση αντίληψης και δεξιοτήτων.
Για παράδειγμα, όταν το παιδί σας λέει:

"Οι εργασίες για το σπίτι είναι βαρετές",

Επαναλάβετε τη φράση για να ενημερώσετε το παιδί σας ότι το ακούτε, κάτι που λειτουργεί ως επαλήθευση, και κάντε ερωτήσεις όπως: Ποιο μέρος της εργασίας είναι δύσκολο για εσένα;

Επιπρόσθετα, είναι σημαντικό να προσφέρετε επιλογές, καθώς το παιδί σας μπορεί να μην έχει αρκετή διορατικότητα ακόμα για να γνωρίζει τον λόγο για τον οποίο οι εργασίες για το σπίτι είναι βαρετές:

• Είναι δύσκολο να θυμηθείς να γράψεις την εργασία στο σημειωματάριό σου;
• Είναι δύσκολο να βρείς την εργασία αφού την έχεις καταγράψει;
• Είναι δύσκολο να ξεκινήσεις την εργασία;
• Είναι δύσκολο να δουλέψεις την εργασία σου μέχρι να ολοκληρωθεί;
• Είναι δύσκολο να παραμείνεις συγκεντρωμένος/η στην εργασία;
• Σου αποσπούν την προσοχή οι σκέψεις σου ή οι θόρυβοι γύρω σου;
• Χρειάζεσαι επανάληψη του μαθήματος ή κάποιας έννοιας;

Κάθε μία από αυτές τις ερωτήσεις αναλύει την έννοια της «πλήξης» και βοηθά να της δοθεί μια ετικέτα και μια κατεύθυνση. Για παράδειγμα, εάν το παιδί σας δυσκολεύεται να διαχειριστεί τις εργασίες, τότε η εστίαση μπορεί να είναι στην εξεύρεση στρατηγικών γύρω από αυτό.

Δίνει επίσης στο παιδί σας λέξεις για να περιγράψει με τι δυσκολεύεται αντί να καταφεύγει στην «πλήξη», να αισθάνεται παρεξηγημένο, να θυμώνει και να κλείνεται στον εαυτό του.

Δημιουργήστε μια ανοχή στο άγχος και την απογοήτευση

Πολλά από τα παιδιά μας αγωνίζονται με επιμονή μέσα από μια δεξιότητα, μία εργασία, τον αθλητισμό κ.λπ., που απαιτεί χρόνο και εξάσκηση. Τα παιδιά μας είναι συνηθισμένα στην άμεση ικανοποίηση που ενισχύεται μέσω των ηλεκτρονικών αγορών, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της αναζήτησης απαντήσεων σε ερωτήσεις μέσω της Google.

Τα παιδιά μας αμφισβητούν τη σημασία συγκεκριμένων εργασιών, όπως το στρώσιμο του κρεβατιού τους ή το άδειασμα των κάδων απορριμμάτων γύρω από το σπίτι. Ωστόσο, αυτό που κάνουμε είναι να αναπτύσσουμε ρουτίνες και να χτίσουμε ευαισθητοποίηση στο ότι πρέπει να κοιτούν γύρω από το περιβάλλον τους και να λαμβάνουν υπόψη έναν γεμάτο σκουπιδοτενεκέ ή πιάτα στον νεροχύτη.

Αυτό που δεν συνειδητοποιούμε είναι ότι ζητώντας από τα παιδιά μας να αδειάσουν το πλυντήριο πιάτων ή να καθαρίσουν το μπάνιο, αναπτύσσουμε εκτελεστικές λειτουργικές δεξιότητες, όπως η αλληλουχία, η διαχείριση χρόνου και η διατήρηση νοητικών λιστών ελέγχου.

Βοηθά επίσης τα παιδιά μας να αναπτύξουν ανθεκτικότητα στο ότι είναι σε θέση να προγραμματίσουν την ημέρα ή τον χρόνο τους, υπολογίζοντας τι ώρα να ξυπνήσουν για να ξεκινήσουν τις δουλειές και να ολοκληρώσουν τις εργασίες για το σπίτι πριν από τα άλλα σχέδια που έχουν για την ημέρα τους.

Διδάσκουμε επίσης στα παιδιά μας πώς να λύνουν προβλήματα και όχι εμείς, ως γονείς, να κάνουμε όλη την επίλυση προβλημάτων για αυτά. Πολλοί από εμάς ως γονείς θέλουμε να ανακουφίσουμε το παιδί ή τον έφηβό μας από το άγχος ή την πίεση βρίσκοντας γρήγορες λύσεις γι 'αυτούς, αντί να τους αφήνουμε να κάθονται με τη δυσφορία, τα συναισθήματα νευρικότητας και απογοήτευσης.

Αντί λοιπόν να προσφέρετε λύσεις, ρωτήστε:

• Πώς θέλεις να χειριστείς αυτήν την κατάσταση;
• Τι νομίζεις ότι θέλεις να κάνεις;

Αρχικά, το παιδί σας μπορεί να έχει συνηθίσει να βρίσκετε εσείς τις λύσεις και μπορεί να μην έχει απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις. Αντισταθείτε στην παρόρμηση να ορμήξετε με απαντήσεις, αλλά προτιμήστε να καθίσετε με το παιδί σας. Μείνετε με τη δική σας δυσφορία να ανεχτείτε τη δυσφορία του παιδιού σας.

Αν η ανθεκτικότητα ήταν φυτό, αυτό είναι το σημείο που θα μεγάλωνε.

Εάν δηλώσει, "Δεν ξέρω", "Πες μου" ή "Διόρθωσέ το", μπορείτε να του πείτε:

• Χαίρομαι που το μοιράζεσαι μαζί μου
• Δεν είμαι σίγουρος/η πώς να το χειριστώ αυτό.'' ''Τι λες;
• Ξέρω ότι είναι δύσκολο.'' Σκέψου το και αφιέρωσε λίγο χρόνο σε αυτό. ''Δεν υπάρχει βιασύνη
• Πιστεύω σε εσένα.
• Μπορείς να αντιμετωπίσεις δύσκολα πράγματα και να παίρνεις δύσκολες αποφάσεις.

Ο ρόλος μας ως γονείς δεν είναι να κάνουμε τη ζωή των παιδιών μας «εύκολη», «ευτυχισμένη» ή ευχάριστη όλη την ώρα. Ο ρόλος μας δεν είναι να το διορθώσουμε. Ο ρόλος μας είναι να τους διδάξουμε να κατανοούν τι χρειάζονται, να εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους και να τους εκπαιδεύουμε να βρίσκουν ιδέες για να δουλέψουν μέσα από δυσκολίες ή καταστάσεις που χρειάζονται επίλυση προβλημάτων.

Είναι εντάξει αν το παιδί σας βιώνει τα άσχημα μέρη της ζωής, όπως το να μην συμπεριλαμβάνεται, να μην έρχεται πρώτο, να μην κερδίζει το βαθμό, να μην μπαίνει στην ομάδα, να μην παίρνει μέρος σε μια ομαδική δουλειά ή να μην συμφωνεί με έναν φίλο.

Αφήστε τα να ζήσουν αυτές τις εμπειρίες ενώ ζουν ακόμα μαζί σας στο σπίτι σας, ώστε να μπορείτε να είστε παρόντες για να τα ακούσετε, να τα υποστηρίξετε, να τα επικυρώσετε και να τα εμψυχώσετε.

Το άρθρο έχει επίσης δημοσιευθεί στο Psychology Today και αναδημοσιεύεται κατόπιν άδειας από τoν αρθρογράφο.