7 ψυχοθεραπευτές απαντούν για ποιο πράγμα είναι ευγνώμονες προς τους θεραπευόμενούς τους

Στα πλαίσια της ενότητας Οι θεραπευτές στο ντιβάνι της Πύλης Ψυχολογίας, επικοινωνήσαμε με επτά (7)  ψυχοθεραπευτές, επιστημονικούς συνεργάτες - της Πύλης μας. Τους ρωτήσαμε για ποιο πράγμα είναι ευγνώμονες προς τους θεραπευόμενους τους. Δείτε παρακάτω τις απαντήσεις τους.

Σολταρίδου Ελένη , Υποψήφια διδάκτωρ Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με εξειδίκευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία

Αλλάζει ένας θεραπευτής; με ρωτάνε συχνά...  Φυσικά, είναι η απάντησή μου. Όπως αλλάζουμε και οι άνθρωποι, αρκεί να το θέλουμε ουσιαστικά και να υπάρχει ένα σημαντικό κίνητρο.  Ο θεραπευτής αλλάζει γιατί αλλάζει η ίδια η ζωή... Αλλάζει γιατί μαθαίνει συνεχώς νέα πράγματα από τους θεραπευόμενούς του, από την ίδια την ψυχοθεραπεία...

Η ψυχοθεραπεία είναι μία μαγική σχέση, που δεν μπορεί όμως να λειτουργήσει αν δεν είναι διαδραστική, αμφίδρομη. Και γι’αυτή τη διάδραση νιώθω πάντα ευγνωμοσύνη, γιατί το ταξίδι της ψυχοθεραπείας θέλει δύο

Είμαι ευγνώμων για όσα μοιράζονται μαζί μου στις ομιλίες, στις συνεδρίες οι θεραπευόμενοί μου... Είμαι ευγνώμων για τις ερωτήσεις που μου θέτουν και για τα προσωπικά τους βιώματα που δεν φοβούνται να μοιραστούν. Γιατί θέλει θάρρος να μοιραστείς, θέλει χρόνο να νιώσεις εμπιστοσύνη προς κάποιον που σε ρωτάει όταν σε βλέπει πρώτη φορά «Πώς πιστεύετε ότι μπορώ να σας βοηθήσω;» και γι’αυτό το θάρρος, γι’ αυτή την εμπιστοσύνη νιώθω πάντα ευγνωμοσύνη…

Νιώθω ευγνωμοσύνη γιατί στην ψυχοθεραπεία μοιράζεσαι την καθημερινότητα, στιγμές εύκολες και δύσκολες, απώλειες, πένθος, αλλά και επιτυχίες.. και νιώθω τόσο ευγνωμοσύνη που είμαι ένας από τους ανθρώπους που οι θεραπευόμενοί μου θα μοιραστούν αυτές τις στιγμές..

Νιώθω ευγνωμοσύνη γιατί η ψυχοθεραπεία και η ψυχολογία είναι το δικό μου κίνητρο για να διαβάζω, για να αναζητάω καινούργια βιβλία, για να πηγαίνω στα αγαπημένα μου βιβλιοπωλεία και να ψάχνω βιβλία στα ράφια τους, για να γράφω άρθρα, βιβλία, για να κάνω ομιλίες. Μάλλον όμως νιώθω ευγνωμοσύνη γιατί στην ψυχοθεραπεία καταλαβαίνεις τι σημαίνει στην πράξη να βοηθάς, να βλέπεις την εξέλιξη και την αλλαγή των άλλων, να βλέπεις τι σημαίνει να αντιμετωπίζει κάποιος τους φόβους του και να διεκδικεί τα όνειρά του.

Ηλιάννα Πεσσάρη, Ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια, ειδικευμένη στην βιωματική θεραπεία μέσω ψυχοδράματος

Στην ψυχοδραματική φιλοσοφία, την οποία ακολουθώ και με συνοδεύει στην συνύπαρξη με τους ανθρώπους μέσα στο θεραπευτικό πλαίσιο, η σχέση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου είναι μία ζωντανή διαδικασία. Εμπλεκόμαστε ενεργά και συνεργαζόμαστε ώστε ο θεραπευόμενος να ανοίξει ή να βαδίσει στους δρόμους που θέλει, να γνωρίσει τον εαυτό του, να τον κοιτάξει με συμπόνια, να τον κατανοήσει, να τον δει, να τον αγαπήσει, να τον αγκαλιάσει, να μάθει τα συναισθήματα του και να βρει τους δικούς τρόπους διαχείρισης των καταστάσεων και αναδυόμενων συναισθημάτων. Η όλη δουλειά γίνεται στο εδώ και τώρα με δημιουργικότητα και αυθορμητισμό.

Αυτά που παίρνω από τους ανθρώπους που συναντώ μέσω της δουλειάς, είναι πολλά και είμαι ευγνώμων για όλα αυτά.

Μαθαίνω κάθε φορά, σε κάθε συνάντηση, πως να μένω παρούσα στο εδώ και τώρα, ενεργή στη σχέση με τον άνθρωπο που έχω απέναντι μου.

Καθώς συνοδεύω αυτά που τα άτομα φέρνουν, συνεχίζω να συνοδεύω και τον εαυτό μου, τόσο στην μεταξύ μας αλληλεπίδραση, όσο και στο δικό μου προσωπικό ταξίδι. Οι άνθρωποι με ''αγγίζουν'', μου υπενθυμίζουν τον δρόμο που έχω κάνει αλλά και αυτόν που έχω ακόμα μπροστά μου και με ενθαρρύνουν, χωρίς να το ξέρουν, στην προσωπική μου θεραπευτική δουλειά. Μαθαίνω κι εγώ μαζί τους και θυμάμαι να συνοδεύω τον εαυτό μου με αγάπη.

Μέσα από την δική μου ματιά στα δικά τους θέματα, με αποδοχή και νοιάξιμο, καταφέρνω καλύτερα να κοιτάω με τον ίδιο τρόπο και τα δικά μου θέματα στο παρόν. Η κάθε σχέση με τον κάθε άνθρωπο που συναντώ είναι ξεχωριστή και μαθαίνω να είμαι ανοιχτή σε αυτό που προκύπτει κάθε φορά, μέσα στο άτομο, μέσα μου αλλά και στη σχέση, να μένω δημιουργική, αυθόρμητη και ειλικρινής με τις δυσκολίες μου, αλλά ακόμα και με την πρόοδο μου

Όπως και εγώ ως θεραπεύτρια είμαι καθρέφτης των θεραπευομένων, έτσι κι εκείνοι, χωρίς να το γνωρίζουν πάντα, γίνονται καθρέφτης και για την δική μου εξέλιξη.

Ακριβή Καρίμπα, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια ψυχοδυναμικής κατεύθυνσης

''Κα Ακριβή, σας ευχαριστώ, γιατί μου μάθατε να είμαι ειλικρινής με τον εαυτό μου!'' Η συγκινητική δήλωση μιας εφήβου, κατά την δύσκολη περίοδο συνεδριών (μέσω Skype), λόγω καραντίνας! Το να ακούς θετικά λόγια από ανθρώπους που σου εμπιστεύονται κομμάτια του εαυτού τους, και των δυσκολιών τους, πάντα είναι ένα πολύτιμο δώρο. Και είναι σημαντικά γιατί αυτή η πορεία έχει και πολλές δυσκολίες και πολλή ματαίωση.

Η δήλωση της μικρής θεραπευόμενής μου, ήταν για πολλές μέρες στο μυαλό μου, και όπως πάντα κάνουν οι θεραπευτές, άρχισα να αναρωτιέμαι το γιατί συμβαίνει αυτό. Λοιπόν, συνειδητοποίησα ότι μέσα από την δουλειά αυτή, έμαθα και εγώ να είμαι περισσότερο ειλικρινής με τον εαυτό μου, να παρατηρώ πιο άμεσα τις στιγμές εκείνες που ο ίδιος ο εαυτός μου με "σαμποτάρει''σε ιδιωτικές ή δημόσιες σκηνές. Με έκανε να πιστέψω περισσότερο σε όλους εκείνους τους κανόνες που ισχύουν στην θεωρία, αλλά μας δυσκολεύουν στην πράξη: το να είμαστε ο εαυτός μας, το να μην κρυβόμαστε άτσαλα πίσω από τα ελαττώματά μας και τις αδυναμίες μας, το να είμαστε ο εαυτός μας στις προκλήσεις της καθημερινότητας και τις δυσκολίες των συναισθηματικών σχέσεων.

Έμαθα και είμαι επίσης ευγνώμων στους θεραπευόμενούς μου, να βρίσκομαι στο "εδώ και στο τώρα", όχι μόνο κατά την διάρκεια των συνεδριών, (κάτι που είναι απαραίτητη ικανότητα σε αυτή την δουλειά), αλλά και εκτός!

Η εστίαση στην στιγμή, στο παρόν, στο κάθε τι που συμβαίνει, χωρίς παρεμβολές από παλιές εικόνες και μελλοντικούς φόβους, είναι μεγάλη δεξιότητα. Μου δίνει ψυχραιμία και νηφαλιότητα, απέναντι σε ό,τι κακό ή στραβό συμβαίνει.

Εν κατακλείδι, είμαι ευγνώμων, διότι πράγματα που μαθαίνουμε να εξασκούμε για να βοηθάμε τους άλλους, μας δίνονται πίσω, ως μικρά πρακτικά δώρα που τουλάχιστον εμένα με βοηθούν να εξελίσσομαι και να με διορθώνω. Οι θεραπευόμενοι , πολύ σωστά, έχουν έναν θεραπευτή, ενώ εμείς πολλούς! Άρα, παίρνουμε πιο πολλή τροφή για σκέψη και δράση, πέρα από το θεραπευτικό ρόλο και διαδικασία.

Γιάννης Αγγελής, Κοινωνικός λειτουργός και σωματικός ψυχοθεραπευτής

Καθώς σκέφτηκα αυτό το ερώτημα, μου ήρθε στο μυαλό μια εικόνα. Ένας οδοιπόρος που περπατάει σε έναν αχανές δρόμο και καθώς βαδίζει συνάντα δροσερές πηγές, που τον ξεδιψούν. Κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας νιώθω πως είμαι ταξιδευτής του άγνωστου που μέσω των ανθρώπων που έχω απέναντι μου, προχωράω και εγώ πέρα μακριά προς τον ορίζοντα, ενώ την ίδια στιγμή μετατρέπομαι σε πηγή, που δίνω στους θεραπευμένους, ότι έχω καλύτερο στο μυαλό και την καρδιά μου. Τα μαθήματα που μπορείς να εκλάβεις από αυτή την δουλειά είναι πολλά και ανεκτίμητα. Αρκεί ο ναρκισσισμός σου, να αφήσει χώρο, να πεταχτούν σαν σπίθες από φωτιά, τα νέα ερεθίσματα.

Είμαι ευγνώμων στους θεραπευόμενους, διότι μου υπενθυμίζουν, πως κάθε αλλαγή είναι δυνατή, αρκεί να πάρεις την απόφαση, να αναλάβεις την ευθύνη του εαυτού σου.

Είμαι ευγνώμων, διότι μου μαθαίνουν πως δεν έχει νόημα να βασανίζομαι για ένα καλύτερο χθες, αλλά να ζω το τώρα, οραματίζοντας ένα φωτεινό μέλλον, έχοντας όμως επεξεργαστεί εις βάθος τα βιώματα του παρελθόντος. Είμαι ευγνώμων, γιατί μου βροντοφωνάζουν, πως δεν υπάρχει μεγαλύτερη επανάσταση σε αυτή την ζωή από την ουσιαστική ενηλικίωση. Μια ενηλικίωση που απαιτεί προσήλωση, επίγνωση, μεθοδικότητα και πολύ αίμα.

Είμαι ευγνώμων στους θεραπευόμενους, επειδή με διδάσκουν, πως η ουσιαστική ταυτότητα του ανθρώπου σχετίζεται με την ολότητα του και όχι την διχοτόμηση του σε ρόλους που υιοθετήθηκαν από τα παιδικά χρόνια και δε βοηθούν σε ουσιαστική λειτουργικότητα. Τους είμαι ακόμα ευγνώμων, γιατί μου επιβεβαίωσαν, πως τίποτα δε μένει εντέλει στη λήθη, αλλά συγκατοικεί μέσα μας και θέλει την κατάλληλη σημασία για να ανθοφορήσει και όχι να σαπίσει. Θα τους ευγνωμονώ ακόμα, διότι μου έμαθαν, πως η λέξη ''λάθος’' και ''τώρα είναι αργά'', δεν υφίστανται σαν έννοιες.

Υπάρχουν απλά άνθρωποι που γεννιούνται κάθε μέρα, μαθαίνοντας από τα λάθη τους και δίνοντας νόημα στο χρόνο, ενώ άλλοι που πεθαίνουν κάθε μέρα, όντας σε κατάσταση αυτομαστιγώματος για τα λάθη τους και πως ο χρόνος τους μειώνεται, διότι εξατμίζεται η υπόσταση τους μέσα στο σύμπαν.

Κλείνοντας τους είμαι ευγνώμων, διότι μέσω της εξέλιξης τους, μου όρισαν ένα κανόνα. Πως τίποτα δε χαρίζεται, χωρίς να ανατραπεί.

Γκαντίνας Θεόδωρος  γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία και θεραπεία Gestalt

Όταν πρωτοξεκίνησα την ψυχοθεραπεία ως θεραπευόμενος, δεν ήξερα ακριβώς για ποιον λόγο το έκανα. Υπήρχαν κάποιοι, όχι απαραίτητα συγκεκριμένοι, προβληματισμοί στη ζωή μου, αποτυχίες, δυσκολίες στην επικοινωνία με σημαντικούς άλλους, αλλά αυτά ίσως ήταν περισσότερο αφορμές παρά αιτίες. Στην πραγματικότητα υπήρχε μία αίσθηση ότι κάτι μου έλειπε, ότι κάτι ήθελα να αλλάξω. Κατά την διάρκεια της ψυχοθεραπείας γνώρισα τον εαυτό μου καλύτερα, κατάλαβα τους λόγους για τους οποίους ένιωθα και έπραττα με συγκεκριμένους τρόπους και μου δόθηκε η ευκαιρία να κάνω επιλογές έχοντας μία πιο σφαιρική εικόνα του εαυτού μου και των καταστάσεων.

Παράλληλα, ένιωθα μία ευχαρίστηση που αντλούσα από την όλη διαδικασία σε βαθμό που αποφάσισα εν τέλει να κάνω μία αλλαγή καριέρας και να ακολουθήσω κι εγώ το επάγγελμα του ψυχοθεραπευτή. Αυτή η απόφαση μου έδωσε την δυνατότητα να βιώσω μέσα από την επαγγελματική μου άσκηση κάτι που δεν είχα καταφέρει ποτέ πριν: το να αντλώ ευχαρίστηση από το επάγγελμά μου.

Όταν σκέφτομαι τους θεραπευόμενούς μου και τα όσα έχουμε περάσει μαζί, νιώθω καμιά φορά ίσως αυτό που νιώθουν οι συμπολεμιστές, ότι έχουμε συνδεθεί από τις δυσκολίες που περάσαμε μαζί.

Το επάγγελμά μας απαιτεί να αντιλαμβανόμαστε τις εμπειρίες των θεραπευόμενών μας και ως ένα σημείο να μπαίνουμε στη θέση τους για να τις βιώσουμε. Με τον καιρό, ο δεσμός που δημιουργείται με έναν θεραπευόμενο γίνεται όλο και πιο ισχυρός οπότε και ο θεραπευτής μπορεί να πονέσει με τον πόνο του και να χαρεί με τη χαρά του.

Μοιραζόμαστε λοιπόν και χαρές και λύπες και όπως κάθε δυνατή σχέση αυτές οι χαρές και οι λύπες την ενδυναμώνουν. Υπάρχουν πολλά για τα οποία είμαι ευγνώμων προς τους θεραπευόμενούς μου και πολλά που έχω αλλάξει χάρις στη συναναστροφή μαζί τους, νομίζω όμως πως το σπουδαιότερο είναι ότι μου έχουν επιτρέψει να βιώσω μαζί τους τα συναισθήματά τους, το πένθος τους, τα προβλήματά τους, τα άγχη τους, τη χαρά τους και όταν μαζί καταφέρνουμε να βρούμε μία λύση η να πενθήσουμε για κάποια απώλεια, κάποια από τη χαρά και την ανακούφισή τους περνάει και σε μένα.

Το να πάρουν μία σημαντική απόφαση και να ξεκινήσουν ένα ταξίδι με αβέβαιη ίσως έκβαση αλλά με όνειρα και ελπίδες για έναν σημαντικό στόχο, το να μοιραστούν το βάρος μίας θλίψης ακόμα κι αν το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί, είναι νομίζω αυτό που θεωρώ ουσιαστικό στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και στη ζωή του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά και αυτό μου δίνει μία αίσθηση πληρότητας και «ουσιαστικότητας».

Ειρήνη Γελέκη, Συστημική Ψυχοθεραπεία, Συμβουλευτική & Συστημικό Ψυχοδραμα, Βιοθυμική Ψυχοθεραπεία.

Επέλεξα συνειδητά να ακολουθήσω την εργασία του ψυχολόγου- ψυχοθεραπευτή. Χρειάστηκαν αρκετές σπουδές, αφιέρωση κόπου, χρόνου, ενέργειας, προσωπικής μελέτης και πρακτικής ενασχόλησης, ώστε να ξεκινήσω να αναλαμβάνω θεραπευόμενους. Δεν έχω μετανιώσει ούτε στιγμή για όλη αυτή τη μακρόχρονη πορεία σπουδών και προσωπικής ενασχόλησης, καθώς αυτή η εργασία μου προσφέρει συνεχώς νέες πηγές γνώσης, μάθησης, εξέλιξης και δημιουργικότητας. Σε αυτό συμβάλλει φυσικά η επαφή μου με τους θεραπευόμενούς, καθώς η δουλειά μας έχει να κάνει πρωτίστως με την ανθρώπινη επικοινωνία και αλληλεπίδραση.

Είμαι ευγνώμων προς τους θεραπευόμενούς μου για τα εξής:

• Για την εμπιστοσύνη που μου δείχνουν να μου μιλήσουν για πολύ προσωπικά τους θέματα, τα οποία μπορεί και οι ίδιοι να εκφράζουν για πρώτη φορά προς τον εαυτό τους. Νιώθω ότι τα βιώματά τους, οι απόψεις, τα συναισθήματά τους, είναι κάτι πολύτιμο για αυτούς και ίσως δεν μπορούν εύκολα να τα εξωτερικεύσουν στους άλλους. Νιώθω σεβασμό για αυτό και τους ευχαριστώ που με επέλεξαν για να τα μοιραστούν μαζί μου.
  
  
• Για την ανατροφοδότηση που λαμβάνω μέσα από τη συνεργασία μας. Καθώς παρατηρώ τη δική τους πραγματικότητα, τον δικό τους εσωτερικό κόσμο, γίνομαι πιο δημιουργική. Ψάχνω τρόπους και μεθόδους μέσα στην ψυχοθεραπεία που θα ανταποκρίνονται στις δικές τους ανάγκες και την προσωπικότητά τους και θα τους βοηθήσουν να εξελιχθούν, να ανακαλύψουν τις ικανότητες τους και να κάνουν επιλογές που τους εκφράζουν πραγματικά. Χαίρομαι, επειδή γνωρίζω ότι στη συνέχεια η εξέλιξή τους οφείλεται στη δική τους προσωπική δουλειά με τον εαυτό τους.
  
  
• Για τις διαφορετικές οπτικές της πραγματικότητάς τους, κάτι το οποίο με βοηθάει να δω κι εγώ τα πράγματα με εναλλακτικούς τρόπους και να αναπτύξω περισσότερο την ενσυναίσθηση μου.
  
  
• Για τη δύναμη να εκφράσουν ανοιχτά τον εαυτό τους και να αναζητήσουν βοήθεια εκεί που νιώθουν ότι το χρειάζονται. Για την απόφαση τους να αναζητήσουν καλύτερες επιλογές και ένα πιο ουσιαστικό νόημα σχετικά με αυτά που τους απασχολούν. Αρκετές φορές αναγνωρίζω κομμάτια του δικού μου εαυτού ή παρόμοιες δικές μου εμπειρίες , μέσα από τις αφηγήσεις τους. Αυτό με βοηθά στην εξέλιξη και της δικής μου αυτογνωσίας.
  
  
• Για την αναγνώριση ότι όλοι μας, αν και έχουμε διαφορετικό χαρακτήρα, βιώματα, κλπ. νιώθουμε τα ίδια συναισθήματα και έχουμε ανάγκη να τα εκφράσουμε και να τα επεξεργαστούμε. Είμαστε όντα που χρειαζόμαστε την αρμονική επικοινωνία, την αγάπη και το μοίρασμα με τους άλλους και όχι άψυχα ρομπότ που κινούνται μόνο βάσει ενστίκτων.

Βάλια Παυλίδου, ψυχολόγος Γνωστικής Συμπεριφορικής Κατεύθυνσης

Μέσα από τη σχέση μου με τους θεραπευόμενους έχω κερδίσει γνώσεις και εμπειρία πάνω στην ψυχοθεραπεία. Με διδάσκουν κάθε μέρα με τη στάση τους. Με προβληματίζουν με την πολυπλοκότητα των θεμάτων τους και μου υπενθυμίζουν την μοναδικότητα που χαρακτηρίζει τον καθένα.

Είμαι ευγνώμων που εμπιστεύονται σε μένα τα πιο δύσκολα κομμάτια της ζωής τους και με κάνουν να νιώθω περήφανη αλλά και υπεύθυνη για αυτό.

Είμαι ευγνώμων γιατί με κάνουν καλύτερη θεραπεύτρια στην προσπάθεια μου να τους βοηθήσω να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα τους. Τους αναγνωρίζω σίγουρα το θάρρος από τη στιγμή που επιλέγουν να μπουν σε μια ψυχοθεραπευτική διαδικασία και τους θαυμάζω για αυτό. Θαυμάζω τον αγώνα που κάνουν ακόμα και αν αυτό σημαίνει απλά να αντέχουν τις δυσκολίες τους μέσα στο χρόνο.