Η γέννηση της ενσυναίσθησης μέσα από το σώμα

Στην παρουσίαση που ετοίμασα για την φετινή παγκόσμια συνάντηση μελέτης γύρω απο το ζήτημα της ενσυναίσθησης, θα επιχειρήσω μέσα σε λίγο χρόνο να σας κάνω να γευτείτε λίγο απο την μαγεία που έχει η γέννηση της ενσυναίσθησης μέσα απο τη συνειδητοποιηση του σώματος μας. Δουλεύοντας αρκετά χρόνια με τους ανθρώπους θεραπευτικά και εκπαιδευτικά μέσα απο τη σωματική θεραπεία που χρησιμοποιώ, μελέτησα πως η γέννηση και η ανάπτυξη της σχέσης με το ίδιο το σώμα σε υπαρξιακό επίπεδο, αγγίζει την περιοχή της ενσυναίσθησης.

Ενσυναίσθηση είναι η ψυχολογική δυνατότητα του ανθρώπου να έχει χώρο μέσα του για τους άλλους. Να  αισθάνεται την αλήθεια και το συναίσθημα του άλλου σαν άλλη πραγματικότητα απο τη δική του, αλλά  ταυτόχρονα να έχει ανεση να πλησιάσει την αλήθεια του άλλου χωρίς φόβο και χωρίς καμία πρόθεση απέναντι στον άλλον. Να μπορεί να εμπιστευθεί όσα νιώθει ο άλλος άνθρωπος, ακόμα κι αν οι συνθήκες και τα γεγονότα που ζει ή εξιστορεί ο άλλος είναι τόσο άγνωστα ή μακρυνά για τον ίδιο.Να μπορεί να είναι τόσο κοντά όσο χρειάζεται ή ζητάει ο άλλος , χωρίς να κρίνει και να αξιολογεί μέσα απο τον δικό του κωδικα όσα δείχνει ο άλλος. Η ενσυναίσθηση είναι κατα κάποιο τρόπο η έμπρακτη απόδειξη οτι κάποιος αποδέχεται πλήρως την ανθρώπινη συνθήκη που λέει οτι όλοι οι άνθρωποι είναι ισοι μεταξύ τους και καθένας είναι ενας κρίκος στην αλυσίδα του σύμπαντος.

Βασισμένη σε αυτην την οπτική για την ενσυναίσθηση θα προχωρήσω.

Πάμε να δούμε πως μπορεί κάποιος να αποκτήσει αυτή τη δυνατότητα μέσα απο την ανακάλυψη της υπαρξιακής διάστασης του σώματος του.

Η προσέγγιση μέσα απο την οποία δουλεύω με το σώμα και τις δυνατότητες του είναι η N.D.S.E.R βασισμένη πάνω στο άγγιγμα της C.S.T.

Δεν είναι η ωρα να μιλήσω αναλυτικά για την μέθοδο αυτή, θα αναφέρω μονο το χαρακτηριστικο αγγιγμα που χρησιμοποιεί για να προχωρήσει η παρουσίαση.

Το άγγιγμα αυτό, γνωστό και ως άγγιγμα βάρους 5 γραμμαριων, αφυπνίζει την μνημη του σώματος, δίνει την ευκαιρία στον ταξιδιωτη, σε αυτόν που δέχεται μια συνεδρία, να συνομιλήσει με το σώμα του, να το αισθανθεί με πληροφορίες απο όλες τις αισθήσεις του , οι οποίες είναι εντελώς αφυπνισμένες σε όλη τη διάρκεια της συνεδρίας, να συνειδητοποιήσει βαθιά την υπαρξιακή διάσταση του σώματος και την δύναμη που αυτή έχει. Το σώμα μας δεν είναι μονο  αυτό που βλέπουμε στον καθρέφτη και φυσικά δεν είναι καθόλου οι πεποιθήσεις που έχουμε δημιουργήσει για αυτό στην πορεία της ζωής μας.

Ακολουθεί ένας διάλογος, μέρος μιας συνεδρίας, ανάμεσα στον ταξιδιώτη και τον συνοδοιπόρο του (θεραπευτή).

Είναι ενας άνθρωπος που ‘ηρθε για συνεδρία επειδή ένιωθε την καρδιά του να χτυπάει δυνατά και αυτό τον ανησυχούσε και τον φόβιζε πολύ.. Μετά απο επισκέψεις τον καρδιολόγο και διαβεβαιώσεις οτι δεν έχει τίποτα παθολογικό, έφτασε σε μενα.

Παράλληλα με τον φόβο που είχε για οτιδήποτε συνέβαινε στο σώμα του, έκρινε πολύ αυστηρά τους άλλους, είχε πολλές  προσδοκίες απο αυτούς και τελικά κατέληγε απομονωμένος με το αίσθημα οτι κανένας δεν τον καταλαβαίνει αρκετά.

Συνοδοιπόρος (θεραπευτής): που βρίσκεσαι τώρα;

Ταξιδιώτης: Είμαι μέσα σε μια εικόνα... Απο την παιδική μου ηλικία... Αρχίζει να αναπνέει γρήγορα.

Σ: θα μπορούσες να την περιγράψεις;

Τ: είμαι γύρω στα 15. Είμαι στο αμέλι του πατέρα μου.είναι ο καιρός που μαζεύουμε τα σταφύλια. Ο πατέρας μου βρίσκεται πιο μακρυά. Είμαι μονος μου εκει... είναι απόγευμα και εχω κουραστεί... δουλεύουμε απο το πρωί. Το καλάθι είναι γεμάτο και πρέπει να το πάω μέχρι το δρόμο, στο αυτοκίνητο. Το παίρνω στα χέρια. Είναι ανηφόρα και χτυπάει η καρδιά μου δυνατα. Είναι δύσκολο .. θέλω να το αφήσω κατω το καλάθι, αλλά συνεχίζω . Θέλω να φωνάξω πως είμαι μικρός και δεν μπορώ.οσο προχωράω η καρδιά μου χτυπάει πιο γρήγορα..Κοντεύει να σπάσει, αλλά εγώ δεν σταματάω..

Σ: πως νιώθεις τώρα τη καρδιά σου;

Τ; Τώρα; Χτυπάει κ τώρα δυνατα... ξεσπάει σε κλάμματα. Η καρδιά μου πάντα μου δείχνει. Απο τότε στο αμπέλι χτυπάει δυνατα, όταν θέλει να μου δείξει οτι δεν μπορώ άλλο και θέλω να ξεκουραστώ. Οτι θελω να ζητήσω βοήθεια. Αλλά εγώ αποφάσισα απο τότε  να μην την ακούω . ήθελα να αποδείξω πόσο άντρας είμαι. Και το έκανα. Ποτέ δεν της έδωσα σημασία ολα αυτά τα χρόνια. Στο παραμικρό. Συμπεριφερόμουν σα να μην υπήρχε...Πιο γοερά κλάμματα. Και μετά απευθύνεται στην καρδιά του: « σε ξέχασα, σε έβαλα στην άκρη. Συγνώμη, θέλω να σου πω...  που σε άφησα μόνη σου τόσα χρόνια, σε εκείνο το αμπέλι.»

Σιωπή

Σ: πως αισθάνεσαι το σώμα σου τώρα που τα λες αυτά στην καρδιά σου;

Τ: υπάρχει . έχει ενταση αλλά υπάρχει. Και για πρώτη φορά ακούω την καρδιά μου να χτυπάει δυνατά και δεν τη φοβάμαι. Κλάμματα... σ’ευχαριστώ

«Είναι πολύ οδυνηρό και συνάμα πολύ αποκαλυπτικό, που η καρδιά μου, μου εδειξε πως την εγκατέλειψα στα 15 μου χρόνια… και είναι αλήθεια πως από τότε δεν έκανα τίποτα απ’οσα επιθυμούσα»

Ας δουμε απο πιο κοντά τι συνεβη σ’αυτόν τον άνθρωπο μετά απο αυτή τη συνομιλία με την καρδιά του.

Μετά απο αυτήν την συνεδρία λοιπόν έπαψε να φοβάται τους χτύπους της καρδιάς του, αφού ήξερε πια με σιγουριά πως η καρδιά του είχε και μια άλλη υπόσταση και δεν ήταν μόνο μια μηχανική αντλία. Είχε συναντηθεί με το υπαρξιακό επίπεδο του σώματος του. Αυτή η συνάντηση κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν, όπως η Αλίκη στην χώρα των θαυματων, όταν πέρασε απο την μοκροσκοπική πότρα και βρέθηκε μπροστά σε εναν απίθανο και ανεξάντλητο κόσμο!

Μετά απο αυτή τη συνάντηση άρχισε να εμπιστεύεται τα μηνυματα του σώματος και τα αφουγκραζεται σαν κάτι που δεν θέλει να τον καταστρέψει, μάλλον το αντίθετο θα έλεγα. Πλησίαζε ακόμη και τα παθολογικά προβλήματα που εμφανίζονταν στο σώμα χωρίς πανικό και με διάθεση να καταλάβει τι του συμβαίνει. Τι είχε συμβεί;

Το σώμα του ξεδίπλωσε μπροστά στα μάτια του την άλλη διάσταση που έχει. Αυτή που περιέχει τις μνήμες, τα τραύματα, τον τρόπο που βιώνει ο κάθε άνθρωπος τα συναισθήματα του. Οι άνθρωποι νιώθουν τα ίδια συναισθήματα, αλλά η αποτύπωση και η έκφραση τους είναι προσωπική. Αυτό το προσωπικό αποτύπωμα το έχει σαν γνώση η μνήμη του σώματος και οχι η μνήμη που υπόκειται στην λογική μας.

Αυτή η εμπειρία οδηγεί τους ανθρώπους να αντιληφθούν οτι υπάρχουν και άλλα κομμάτια μέσα στον εαυτού τους, περαν της λογικής, που μπορούν να γνωρίζουν και να θυμούνται. Και αυτά τα κομμάτια κουβαλούν την καθαρή προσωπική αλήθεια διότι δεν επηρεάζονται απο οποιαδήποτε κοινωνική/εξωτερική μάθηση. Είναι θα ελεγα με άλλα λόγια ο εγκεφαλος που δέχεται εντολες μονο απο  τα μέσα μας. Αυτό και μόνο τους κάνει να αποσύρονται απο την απολυτότητα και την άκαμπτη στάση που μπορεί να έχουν μεχρι εκείνη τη στιγμη. Χαρακτηριστικό που έχουν οι άνθρωποι , οταν έχουν μάθει να λειτουργούν μονο ορθολογιστικά. Οταν ολη η ζωη κινείται γύρω απο το ρήμα «ξερω.». δέχονται να σιωπουν και να αρχίσουν να ακούν. Αυτή ακριβως τη στιγμή έχει ανοίξει μια χαραμάδα για να αναπτυχθεί η ενσυναίσθηση.

Σ’αυτόν τον άνθρωπο λοιπόν της συνεδρίας ,που διαβάσαμε πριν λίγο, μόλις είχε γενηθεί μέσα του η πρωτη σπίθα της ενσυναίσθησης για το ίδιο του το σώμα.

Η εμπειρία της συνομιλίας με το σώμα τον έκανε να συνειδητοποιήσει πως δεν ξέρει με το μυαλό του τα πάντα. Άκουσε την αληθεια που υπήρχε μέσα του τοσα χρόνια. Αυτή η αλήθεια του έδωσε και την απάντηση για αυτό που φοβόταν τόσο πολύ, τους δυνατούς χτύπους της καρδιας του. Το φοβόταν, δεν γνωριζε τίποτα πάνω σ’αυτό, αλλά ηταν σίγουρος οτι ηξερε πως κατι εχει η καρδια του.

Καποια ασθένεια που ουτε οι γιατροί δεν μπορούσαν να βρουν!

Αργότερα το σώμα του εδωσε και τη λύση πάνω σ’αυτό και η καρδιά του έπαψε να χτυπάει με ένταση και επιμονή. Με αυτα που νόμιζε οτι ήξερε, μέχρι τη στιγμή που έκανε τη συνεδρία, αντιμετώπιζε την καρδιά του αυστηρά και οντας μακρυά απο αυτήν. Και βέβαια αυτή η στάση ήταν ιδια προς ολο το σώμα, προς όλο το συναίσθημα. Θεωρούσε δεδομένο οτι το σώμα του πρέπει να είναι εκεί να τον υπηρετεί. Αν κάτι δεν δούλευε ρολόι τότε στεκόταν με φοβο, με  επίκριση και θυμο απέναντι του. χωρίς να υποψιάζεται ουτε μια στιγμή οτι υπάρχει και άλλος δρόμος που είναι πιο λειτουργικός.

Μετά τη συνεδρία αυτη και άλλες παρόμοιες που ακολούθησαν,το σώμα του δεν το αντιμετώπιζε πια σα εναν οργανισμό που έχει κανόνες λειτουργίας και οταν αυτοί οι κανόνες παραβαίνονται, σκεφτεται  με φόβο και πως κατι συμβαίνει. Επαψε να στέκεται απέναντι στο σώμα του κουνώντας του το δάχτυλο σαν ενας αυστηρος δάσκαλος,που τα ξέρει ολα. Δημιούργησε το δρόμο για να πάει να σταθει δίπλα στο σώμα και να το αφουγκραστεί με την απόλυτη αποδοχή οτι το ίδιο ξέρει καλύτερα απο οποιον δήποτε να του πει τι συμβαίνει και τι χρειάζεται.

Ο δρόμος άνοιξε μέσα απο την  εμπειρία συνομιλίας με την καρδιά του. Αυτή η συνομιλία δεν είναι μια απλη συναισθηματική έκφραση. Μην την σκεφτείτε καθόλου σαν τέτοια. Στην εμπειρία αυτή ο ταξιδιώτης βρίσκεται με εγκεφαλικά κύματα τύπου Θήτα. Οταν οι άνθρωποι βρίσκονται σε κατάσταση όπου τα εγκεφαλικά τους κύματα είναι τύπου Θήτα, τότε ο εγκέφαλος συνεργάζεται με τα κέντρα του θυμικού, των επιθυμιων και της απωθημενης μνήμης, ενω τα κέντρα της λογικής επεξεργασίας ατονουν. Οτι δήποτε λοιπόν συμβαίνει εκείνη την ώρα καταγράφεται σε κέντρα του εγκεφάλου, τα οποία δεν μπορεί να επηρεάσει η λογική μας σκέψη και οποιοσδήποτε κοινωνική μάθηση και είναι πληροφορίες που γράφονται στον εγκέφαλο μας με ανεξητηλο μελάνι.

Η σχέση που αναπτύσεται με το σώμα και τον εαυτό μέσα απο τετοιες συνεδρίες χαρακτηρίζεται  απο το αφουγκράζομαι, εμπιστεύομαι, αποδέχομαι, αγαπάω, συνυπάρχω ειρηνικά, ολα αυτά που αποτελούν την ουσία της ενσυναίσθησης. Και το πιο σπουδαίο είναι πως αυτά βγαίνουν πηγαία απο το κέντρο του εαυτού μου, χωρίς προσπάθεια πια. Αυτο είναι και η βασική διαφορά απο οποιαδήποτε μάθηση και εκπαίδευση μπορεί να έχω παρει μεχρι εκεινη τη στιγμή απο χιλιες δυο πηγες γυρω απο το πως να δειχνω ενσυναίσθηση. Η εξωτερική μάθηση μπορεί να με μάθει τεχνικές στο να δείχνω ενσυναίσθηση. Η σωματική εμπειρία που μολις σας παρουσίασα μπορεί να με κάνει να νιώθω ενσυναίσθηση. Οταν μπορώ να νιώθω ενσυναίσθηση δεν μπορεί τίποτα να με κάνει να την ξεχάσω. Σε αντίθεση με την γνωστική απόκτηση της ενσυναίσθησης, που μπορεί να ξεχαστεί ή να ατονίσει όπως οποιδήποτε θεωρητική πληροφορία έρχεται στον εγκέφαλο μας.

Οταν η σχέση με το σώμα πάρει αυτη τη μορφή, είναι θέμα λίγου χρόνου να περάσει αυτός ο τρόπος και στις σχέσεις με τους ανθρώπους γύρω.

Όταν ανακαλύψεις αυτον τον ειρηνικό και ειλικρινη τρόπο να ζεις με τον εαυτό σου, θες να το κάνεις και με τους άλλους. θες γιατι η ζωή σου είναι και με τους άλλους. Κι αν ζεις στον παράδεισο με το σωμα σου γιατι να μην ζεις στον παράδεισο και στις σχέσεις σου με τους άλλους;

Η φράση οτι ζεις στον παράδεισο με το σώμα, δεν είναι δική μου. Είναι έκφραση πολλών ανθρώπων που έχουν κάνει αυτην την πορεία με το σώμα τους. Και όλοι ανεξαιρέτως, με ευκολία μετά μπορούν να ακούσουν, να αισθανθούν, να καταλάβουν τους άλλους.

Η ανακάλυψη του σώματος με αυτόν τρόπο είναι για τον καθένα μια περιπέτεια μικρή η μεγάλη. Όμως όλοι οι ταξιδιώτες μπορούν να φτάσουν στον ίδιο νησί, όπου επικρατεί η ειρηνική συνύπαρξη , που προυποθέτει την ενσυναίσθηση. Κι αν σκέφτεστε οτι η σχέση με το σώμα είναι ενα πολύ μικρό βότσαλο που πέφτει στην λίμνη της κοινωνικής πραγματικότητας θα συμφωνησω μαζί σας, αλλα θα σας πω να θυμηθείτε το νόμο της φυσικής πως ακόμα και μια μικρή φαινομενικά κίνηση ενέργειας μπορεί να φέρει αλυσιδωτές αλλαγές.

Πριν σας αποχαιρετήσω θα ήθελα να σας προτείνω, επειδη πάντα μου αρεσει να εχω και μια βιωματική δράση με τους ανθρώπους, να κάνουμε για λίγο ενα παιχνίδι. Αν θελετε βεβαια.

Απλώστε τα χέρια σας μπροστά σας τεντωμένα και κοιτάξτε για λιγο τα χέρια σας. Παρατηρήστε πως τα βλέπετε αυτή τη στιγμή, τι σας κανει εντύπωση, τι σκεφτεστε γι αυτα. Και μετά δώστε τα χέρια σας στο διπλανο σας και κλειστε τα ματια για λίγο.

Λίγο πριν ανοίξουν τα μάτια: παρατηρήστε πως αισθάνεστε τώρα τα χέρια σας και αν έχετε κάποια εικόνα γι αυτά ετσι οπως είστε με κλειστά μάτια.

Σας ευχαριστω θερμά.

 

Παρουσίαση στο 3^ο Διεθνές συνέδριο για την ενσυναίσθηση- Οξφόρδη 2016