Η κορυφαία ψυχαναλύτρια Άννα Ποταμιανού άφησε την τελευταία της πνοή το Σάββατο 28 Αυγούστου 2021

Σύμφωνα με την εξελικτική συστημική προσέγγιση (Γιαννούσης, 2021) ο ρεαλισμός επιβάλλει σε κάθε ψυχοθεραπευτική προσέγγιση οι άνθρωποι να πορεύονται με υπομονή, επιμονή, συνέπεια και θάρρος στον δρόμο που υποδεικνύουν οι πανανθρώπινες αξίες της δικαιοσύνης, της ειρήνης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αλληλεγγύης.

Πόσο εύκολο μας είναι να λέμε ότι είμαστε «μαζί» με κάποιον ή πόσο δύσκολο είναι να είμαστε εν τέλει «μαζί» με τον άλλον; Και τι ακριβώς είναι τελικά αυτό το «μαζί»;
Αυτά τα ερωτήματα ίσως είναι και από τα βασικότερα στον κόσμο της ψυχοθεραπείας. Αρκετά άτομα ή ζευγάρια έρχονται για να διαπραγματευτούν τη σχέση τους, η οποία πέφτει στην παγίδα της καθημερινότητας ή των εγγραφών του εκάστοτε ατόμου και δηλητηριάζεται. 

Θυμάμαι πως με τους γονείς μου δεν είχαμε ιδιαίτερη επαφή. Ο καθένας ήταν αποκομμένος στο χώρο του.
-Πώς αισθάνεσαι για αυτό;
Ήταν πολύ απασχολημένοι με διάφορες υποχρεώσεις. Ο πατέρας μου δούλευε πολλές ώρες, η μητέρα μου είχε να αναθρέψει εμένα και την αδελφή μου. Τους καταλαβαίνω.

Είχε ολοκληρωθεί η πρώτη μας συνεδρία. Ο μεσήλικας υποψήφιος για ψυχοθεραπεία έμοιαζε σκεφτικός να επεξεργάζεται την ανατροφοδότηση που του έδωσα σχετικά με τα όσα διαμείφθηκαν μεταξύ μας σ’ αυτήν την πρώτη συνάντηση.

Η εποχή μας άλλαξε και αλλάζει συνεχώς με ταχύτατους ρυθμούς. Η επικοινωνία πια στηρίζεται και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με όρους και προυποθέσεις που σε πολλούς γεννούν ερωτήματα: Είναι αυτή ουσιαστική επικοινωνία;

Την πραγματικότητα τη φτιάχνουμε, δεν την ανακαλύπτουμε. Κάνοντας την αυτοαναφορά μας, συνειδητοποιούμε το πως βλέπουμε τον κόσμο, ποια είναι τα «φίλτρα» μας, από τα οποία περνάμε συμπεριφορές, καταστάσεις ακόμα και τις σχέσεις μας.

Όσο εντυπωσιακό και αν ακούγεται, η ψυχοθεραπεία δεν ασχολείται με τη θεραπεία της ψυχής. Προκειμένου να το εξηγήσουμε αυτό καθώς και το πραγματικό σκοπό της ψυχοθεραπείας, πρέπει πρώτα να κάνουμε μία σύντομη ιστορική αναδρομή στην ιστορία της ψυχολογίας.

Σήμερα ήθελα να συζητήσουμε ένα περίεργο δίλημμα σχετικά με την ευτυχία. Αυτές τις εποχές, τις πολύ δύσκολες, που η επιδημία εξαπλώνεται, κάποιοι είναι κλεισμένοι σπίτια τους, άλλοι είναι έξω και διασκεδάζουν.

Η μάχη για κοινωνική δικαιοσύνη δεν σταματά ποτέ, το οικονομικό και πολιτικό τοπίο συνεχώς αλλάζει.

Στο σημερινό άρθρο θα αναφερθούμε στις συχνότερες ερωτήσεις σχετικά με τα ψυχοτρόπα φάρμακα.

Στην θεραπεία είναι πολύ πιθανόν πχ ο ναρκισσιστικός τύπος να φανεί ως λογικός, ο μεθοριακός ως αδύνατος, επιθετικός ο «κακός» της υπόθεσης. Ο θεραπευτής ‘οφείλει’ να είναι αμερόληπτος και προς τους δύο, ερμηνεύοντας με ενσυναίσθηση την προβλητική ταύτιση. 

Μέσα στο ρεπερτόριο των παρεμβάσεων ενός ψυχοθεραπευτή βρίσκεται μια από τις πιο παράδοξες, υποτιμημένες αλλά και παρεξηγημένες έννοιες. Η σιωπή. Μάλιστα μερικές από τις πιο ισχυρές στιγμές σε μια «ομιλούμενη θεραπεία» μπορεί να μην περιλαμβάνουν καν την ομιλία. Η έννοια της σιωπής έχει αναπτυχθεί και αλλάξει με το χρόνο.

Στις μέρες μας είναι αρκετά γνωστή η ψυχοθεραπεία μέσω της κλινικής ύπνωσης. Η συγκεκριμένη μέθοδος, μάλιστα, χρησιμοποιείται ήδη από τους αρχαίους χρόνους, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Αίγυπτο.

Έχει υποστηριχθεί ότι η θεραπευτική σχέση είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στην ψυχοθεραπεία. Επί του παρόντος, η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία και η αξία της θεραπευτικής σχέσης λαμβάνουν ολοένα και περισσότερη προσοχή στη βιβλιογραφία και στην έρευνα.

Τα εμπόδια για τη θεραπευτική σχέση και η σημαντικότητά της.
Αναμφισβήτητα η θεραπευτική σχέση στην ψυχοθεραπεία μεταξύ θεραπευομένου/θεραπευτή είναι μια πολύ ιδιαίτερη και μοναδική σχέση.

Η προσωποκεντρική συμβουλευτική, μαζί με τις γνωστικο-συμπεριφοριστικές και ψυχοδυναμικές προσεγγίσεις, συγκαταλέγεται, στις πιο σημαντικές και αποτελεσματικές θεραπευτικές μεθόδους. Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1940 όταν πρωτοεμφανίσθηκε από τον Αμερικανό ψυχολόγο Carl R. Rogers (τον μόνο μη ευρωπαίο θεμελιωτή θεραπευτικής μεθόδου). Η μετέπειτα εξέλιξή της συνδέεται άρρηκτα με το έργο του.

Η κατάθλιψη έιναι μία ψυχική νόσος που χαρακτηρίζεται από  συναισθήματα έντονης θλίψης και μελαγχολίας. Συνήθως εμφανίζεται στη ζωή ενός ατόμου μετά από κάποιο τραυματικό γεγονός. Ίσως κάποιος ξαφνικός θάνατος, η απώλεια ενός έρωτα, η λήξη μιας φιλίας, οι δύσκολες επαγγελματικές συνθήκες.

Εκατομμύρια άνθρωποι βασανίζονται καθημερινά από καταθλιπτικές συμπεριφορές και συνήθειες. Για κάποιους η κατάθλιψη αποτελεί ένα σύντομο επεισόδιο που εμφανίζεται μόνο μια φορά στη διάρκεια της ζωής τους…Για άλλους όμως, είναι είτε χρόνιο φαινόμενο είτε υποτροπιάζουσα ανά τα έτη κατάσταση που επηρεάζει σημαντικά την έκβαση της ζωή τους.

Είναι άξιο αναφοράς να ειπωθούν σε αυτό το σημείο, πριν ακόμα μπούμε σε λεπτομέρειες, ορισμένες γενικότερες πληροφορίες, οι οποίες σχετίζονται με το θέμα του παρόντος άρθρου και συγκεκριμένα με τη λέξη «πανικός».

Η συγκεκριμένη λέξη προέρχεται από το όνομα ενός αρχαίου Θεού, του Πάνα, ο οποίος ήταν μεταξύ των γνωστών θεοτήτων της αρχαίας Ελλάδας.

Η έννοια της ψυχικής ασθένειας έχει δεχθεί αρκετό ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Παρά την συχνή χρήση του όρου υπάρχουν πολλοί που διαφωνούν με την ύπαρξη αυτού, επεξηγώντας τους διάφορους λόγους για τους οποίους μία τέτοια έννοια είναι γεμάτη ψεγάδια. Οι κριτικές της έννοιας της ψυχικής ασθένειας προέρχονται από διαφορετικούς πληθυσμούς: από τους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας, από το ευρύ κοινό και από τους ίδιους τους χρήστες υπηρεσιών.