Ακρόαση άρθρου......Τόσο ο γονιός όσο και το παιδί καλό είναι να αποδεχθούν ότι το σχολείο και η μελέτη στο σπίτι είναι υποχρέωση του μαθητή και όχι του γονέα! Γι’ αυτό, εξαρχής, ο γονιός μπορεί να ξεκαθαρίσει στο παιδί ότι «Το σχολείο και το διάβασμα είναι δική σου ευθύνη» και βέβαια να το πιστεύει και να το τηρεί και ο ίδιος!
Εδώ, καλό είναι να τονιστεί και πάλι η σημασία των υποχρεώσεων ενός παιδιού καθώς, αν το παιδί έχει ήδη μάθει να συμμετέχει σταθερά στις δουλειές του σπιτιού, θα προσαρμοστεί πολύ πιο εύκολα στις νέες απαιτήσεις που φέρει η σχολική ζωή. (Σχετικό άρθρο: «Για ποια πράγματα στο σπίτι είναι υπεύθυνο το παιδί;»)
Συνέπειες υπερβολικής εμπλοκής γονέα στη μελέτη του παιδιού
Ας φανταστούμε μία -όχι και τόσο ασυνήθιστη- σκηνή… Ο γονιός παροτρύνει το παιδί να κάνει την άσκηση που είχε ξεχάσει, ανοίγει το βιβλίο στην ανάλογη σελίδα (ο γονιός) και διαβάζει την εκφώνηση παρόλο που το παιδί είναι μαθητής Β’ Δημοτικού. Κάποια στιγμή, του τονίζει ότι μία συγκεκριμένη λέξη γράφεται με «ω» και όχι με «ο».
Έτσι, παίρνει τη γόμα (ο γονιός) και σβήνει το λάθος. Κάποιες φορές, επειδή η υπομονή του εξαντλείται, γράφει ο ίδιος τη λέξη σωστά ή λύνει και ολόκληρη την άσκηση. Τέλος, ο γονιός μαζεύει βιβλία και τετράδια, τα βάζει στη σχολική σάκα και ο μαθητής είναι έτοιμος να παρακολουθήσει το επόμενο μάθημα στο σχολείο… Όλα αυτά, παρόλο που μπορεί να φαίνονται ευχάριστα για το παιδί καθώς «Τα κάνει όλα η μαμά μου, δεν κουράζομαι!», ή για τον γονιό διότι «Ενδιαφέρομαι και βοηθώ το παιδί μου!» στο μέλλον ενδέχεται να έχουν αντίθετα αποτελέσματα. Το παιδί μπορεί να μετατραπεί σε ένα εξαρτώμενο και ανίκανο άτομο, καθώς έμαθε να τα καταφέρνει μόνο με τη βοήθεια της μαμάς.
Επίσης, ενδέχεται να μην αναλογίζεται τις υποχρεώσεις του, διότι διδάχθηκε ότι πάντα θα είναι εκεί ο γονιός να του τις υπενθυμίζει. Δεν εξασκήθηκε στο να εντοπίζει και να διορθώνει μόνο του τα λάθη του, αλλά στο να επαναπαύεται ότι κάποιος άλλος θα το κάνει. Δεν ασχολήθηκε με την οργάνωση του χώρου και του χρόνου, καθώς άλλοι αποφάσιζαν πότε θα διαβάσει, τι χρειάζεται για την επόμενη μέρα κ.τ.λ. Δεν έμαθε ότι «τα αγαθά κόποις κτώνται», καθώς «η μαμά πάντα ήξερε τη λύση και δεν ήθελε να με βλέπει να πιέζομαι!»
Στάση γονέα κατά τη μελέτη στο σπίτι
Α’ Δημοτικού
Είναι αναμενόμενο όταν ο μαθητής φοιτά σε αυτή την τάξη ο γονέας να το βοηθά στη μελέτη καθώς χρειάζεται καθοδήγηση για να προσαρμοστεί ομαλά στα νέα δεδομένα. Έτσι, είναι καλό να το βοηθά υποδεικνύοντάς του τρόπους μελέτης, πώς να διαβάζει την εκφώνηση της άσκησης, με ποια μαθήματα να ξεκινά, πόσα διαλείμματα να κάνει, τι να κάνει πριν τη μελέτη (νερό, τουαλέτα), πώς να οργανώνει το πρόγραμμά του. Όλα τα παραπάνω έχουν σκοπό να μάθει να διαβάζει το παιδί μόνο του ή τουλάχιστον όσο μεγαλώνει τόσο λιγότερο να διαβάζει με τον γονιό του.
Επόμενες τάξεις
Έτσι, από τη Β’ Δημοτικού και εξής ο γονιός δε χρειάζεται να κάθεται συνεχώς δίπλα στο παιδί και να διαβάζουν παρέα. Το παιδί είναι σε θέση να είναι στο δωμάτιό του και ο γονιός να βρίσκεται στον ευρύτερο χώρο, πάντα διαθέσιμος. Ο τελευταίος μπορεί να μπαινοβγαίνει στο δωμάτιο του παιδιού για να λύνει τις απορίες του και να απαντά στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Σημαντικό είναι να μην του δίνει την άμεση απάντηση αλλά να το κατευθύνει ώστε να τη βρει μόνο του.
Πρακτικές συμβουλές:
Ο γονιός μπορεί να συζητήσει με το παιδί για τη διαμόρφωση του προγράμματος που θα ακολουθεί. Αφού του ξεκαθαρίσει, ασυζητητί, ότι η μελέτη πρέπει να γίνεται κάθε ημέρα, το πότε θα γίνεται είναι δική του επιλογή. Μπορεί να διαβάζει μόλις επιστρέψει από το σχολείο ώστε να έχει ελεύθερο το απόγευμα. Ή μπορεί να τρώει μόλις επιστρέφει, να ξεκουράζεται, να διαβάζει και μετά να παίζει ή να κάνει άλλες δραστηριότητες. Σημαντικό είναι να οριστούν από κοινού οι συνέπειες, σε περίπτωση που δεν ακολουθηθεί το πρόγραμμα και να εφαρμοστούν, εάν χρειαστεί. Ακόμη, μπορεί να συμφωνηθεί η χρονική διάρκεια της μελέτης και του διαλείμματος.
·Όταν ο γονέας ελέγχει το γραπτό του παιδιού καλό είναι να μην αναφέρει σαφώς το λάθος αλλά να πει: «Εδώ κάτι είναι λάθος. Τι λες;»
Όταν το παιδί δυσκολεύεται σε κάποιο σημείο ο γονιός μπορεί να το ενθαρρύνει λέγοντάς του: «Δύσκολο φαίνεται. Θέλεις να το δούμε μαζί;». Ή κατά τη διάρκεια της μελέτης «Τα έχεις γράψει πολύ ωραία μέχρι τώρα!» · Σε καμία περίπτωση δε δικαιολογούνται υποτιμητικά σχόλια, όπως «Όλο λάθη κάνεις!, Πού είναι το μυαλό σου;, Τι άσχημα γράμματα είναι αυτά;» Ακολουθώντας αυτή την τακτική το πιθανότερο είναι να δημιουργηθούν πολλές εντάσεις μεταξύ τους. Σε αυτή την περίπτωση καλό θα ήταν να αναλάβει το ρόλο του δασκάλου κάποιο τρίτο πρόσωπο. · Ο χώρος μελέτης είναι προτιμότερο να είναι σταθερός, ήσυχος, καθαρός και οργανωμένος χωρίς πολλά αντικείμενα που αποσπούν την προσοχή π.χ. τηλεόραση, παιχνίδια, έντονα χρώματα, παράθυρο. · Αν χρειαστεί, ο γονιός μπορεί να αφήσει το παιδί να πάει στο σχολείο 2-3 φορές χωρίς να έχει προετοιμάσει τα μαθήματά του ώστε να αναλάβει τις ευθύνες του.
Σημαντικό: Καλός γονέας δε συνεπάγεται και καλός δάσκαλος. Είναι δύο διακριτοί ρόλοι και δεν πρέπει να συγχέονται. Το παιδί χρειάζεται τον γονέα του ως μαμά και μπαμπά, όχι ως δασκάλα ή δάσκαλο!
Συγγραφή άρθρου:
Οφίδου Ηλιάνα, Ψυχολόγος MSc
